امرالله ابراهیمی، در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: شرایط استقبال و تعامل مردم از مشاوره‌ها، خیلی زیاد است. خوشبختانه شاهد اقبال عمومی نسبت به مشاوره و روان‌درمان‌ها هستیم. انگ‌زدایی از دریافت خدمات روانشناسی و مشاوره اتفاق افتاده است. بخشی از آن به دلیل آگاهی خود مردم در مسئله سلامت روان و بخش دیگر مربوط به درک ایشان از تأثیر سلامت روان در حطیه‌های تحصیلی، شغلی، خانوادگی، اجتماعی و تحصیلی است.
وی افزود: از نظر فراوانی مراجعات مشاوره، مشکلات سلامت روان و روانشناختی در رتبه اول و مشاوره‌های تحصیلی، انتخاب رشته و استعدادیابی در رتبه دوم قرار دارند.
این روانشناس و مدرس دانشگاه درباره مشکلات سلامت روان، بیان کرد: این مشکلات می‌توانند فردی باشند؛ مثل اضطراب، وسواس و افسردگی که در کتاب‌های مرجع به‌عنوان اختلالات بالینی طبقه‌بندی می‌شوند. موارد بالینی مراجعات بیشتر به‌صورت ارجاع بیمار از روانپزشکان، متخصصان گوارش (به ویژه در بیماری IBS و IBD) و متخصصان قلب است. البته در مواردی خود افراد از طریق آموزش‌های عمومی در سطح جامعه احساس نیاز به مراجعه می‌کنند.
ابراهیمی ادامه داد: احساس کاهش انگیزه و انرژی، اختلال در خواب، روابط زناشویی و عملکرد در زمینه‌هایی شغلی و تحصیلی، می‌تواند علامت ارجاع به مشاور باشد. در اصفهان مراجعه برای کودک و نوجوان، خانواده و زوجین هم قابل توجه است. در این موارد ناسازگاری فرزندان و یا مشاهده مشکلات رفتاری در ایشان تمایل خانواده‌ها برای دریافت خدمات مشاوره را افزایش داده است.
این مدرس دانشگاه گفت: بحث توسعه آموزش‌های روانشناختی برای ارتقاء کیفیت زندگی در دستور کار قرار دارد که می‌تواند به‌صورت کلاس‌های آموزش ارتقاء کیفیت زندگی باشد. شیوه‌های مقابله با استرس، مشکلات مربوط به حل مسئله و آموزش مهارت‌های زندگی در اتاق‌های درمان انجام می‌شود.
ابراهیمی تصریح کرد: اساس کار علم مشاوره و روانشناسی از منظر تئوری و نظری مورد تأیید است، اما متاسفانه در بخش عملکردی و اجرایی ممکن است خطاهایی وجود داشته باشد و برخی مشاوران فاقد مهارت از این بستر سوءاستفاده می‌کنند. شوربختانه این موضوع در جامعه ما به وفور یافت می‌شود.
وی افزود: در صورت مراجعه به افراد ذی‌صلاح و بروز مشکل، امکان ثبت شکایت و تشکیل پرونده در سازمان نظام روانشناسی وجود دارد. سازمان نظام روانشناسی در عین حال که تلاش می‌کند کرامت و آبرو روانشناس حفظ شود، حامی حقوق شهروندان نیز هست. در هر حال شهروندان هزینه کرده‌اند و مستحق دریافت خدمات مناسب هستند.
وی افزود: مردم باید به روانشناسان و مشاورانی مراجعه کنند که حقیقتا اخلاق حرفه‌ای را رعایت می‌کنند و هدف ایشان خدمت به مردم است. مردم باید آگاهانه عمل کنند. یکی از مشکلات شورای نظام روانشناسی و مشاوره اصفهان همین آگاهی بخشی به مردم برای مراجعه به فرد باصلاحیت است.
رئیس شورای نظام روانشناسی و مشاوره اصفهان اظهار کرد: از سیستم آموزشی ناکارآمد در تربیت مشاور و روانشناس تا مدرک‌گرایی باعث کاهش کیفیت خدمات مشاوره شده است. بالاترین مقام علمی در جهان مربوط به Ph.D علم روان است، ولی متاسفانه در ایران دانشگاه‌های ارائه دهنده، از کفایت لازم برای اهدا این مدرک برخوردار نیستند. در نهایت افراد متوقعی فارغ‌التحصیل می‌شوند که بعضاً عهده‌دار آموزش علم روان نیز می‌شوند.
ابراهیمی افزود: مواقعی که ارتباط از بین می‌رود امکان ایجاد تخلفاتی وجود دارد. نحوه برخورد خود مشاور و پرسنل مراکز مشاوره و روانشناسی، زیر سوال بردن عزت نفس فرد و خانواده، استفاده از جملاتی که در مشاوره زوجین حس شایسته نبودن ایجاد کند یا اختلافات را تشدید کند، فاش کردن راز مراجع، فراتر رفتن رابطه درمانگر و بیمار از دیدگاه حرفه‌ای، توهین و خشم در صورت هیجان‌زدگی مراجع و دخالت در زندگی فرد فراتر از حوزه روانشناسی، از تخلفات محسوب می‌شود. همچنین تورهای مسافرتی با مراجعان از لحاظ اخلاقی غیرحرفه‌ای است.
این روانشناس ادامه داد: شرایطی که مشکل به عملکرد روانشناس مربوط می‌شود شامل مشکلات در ارتباط بین فردی، پرداخت هزینه‌ها، جملات و توصیه‌های ناکارآمد است. در صورت شکایت، کمیته رسیدگی به تخلفات حرفه‌ای شورای نظام روانشناسی، مشکل را بررسی می‌کند تا حقیقت دنبال شود. در این جریان از تضییع حق شهروندان در عین حفظ جایگاه رفیع روانشناسان جلوگیری می‌شود.
این روانشناس گفت: مرکز ارائه دهنده خدمات باید دارای مجوز سازمان روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی باشد. این مجوز باید قابل مشاهده باشد و تاریخ گذشته نباشد. فردی که به آن مراجعه می‌کنند باید دارای تحصیلات دانشگاهی در سطح مورد قبول (کارشناسی ارشد و دکتری)، عضویت سازمان نظام روانشناسی و دارای پروانه فعالیت حرفه‌ای از سازمان نظام روانشناسی باشد. مراجع باید سوابق حرفه‌ای فرد و مرکز، شکایت مراجعان قبلی و بازتاب ایشان را بررسی کند. مردم نباید فریب تبلیغات را بخورند.
وی افزود: درمان بعضی از مشکلات روانشناختی سخت، طولانی‌مدت و مستلزم همکاری با متخصصان مختلف است. در درمان فرد مضطرب ممکن است مشکلات جسمی یا مشکلات خانوادگی هم در کنار آن وجود داشته باشد. بنابراین پاسخ به درمان به طور نسبی انجام می‌شود و بعضاً انتظار فردی که هزینه پرداخت کرده است برآورده نمی‌شود. در این موارد باید بپذیریم که پاسخ به درمان ۱۰۰ در صد نیست.
خبرنگار: عطیه حیدری
