فریبرز درتاج در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به شعار هفته جهانی پیشگیری از خودکشی سال ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۶ که درخصوص گفتگوی صادقانه و باز در جوامع و آگاهی‌بخشی در حوزه خودکشی با رعایت اصول علمی و عدم ذکر جزئیات شیوه انتشار خبر و تصاویر خودکشی است، اظهار کرد: این شعار پیامی منحصر به فرد درباره اینکه خودکشی قابل پیشگیری است، می‌دهد. بنا به گفته انجمن (ISAP) موضوع سه ساله روز جهانی پیشگیری از خودکشی برای سالهای ۲۰۲۴ تا ۲۰۲۶، «تغییر روایت در مورد خودکشی با فراخوان اقدامِ مکالمه را شروع کنید» است که هدف از این موضوع افزایش آگاهی در مورد اهمیت کاهش انگ و تشویق گفتگوهای باز برای جلوگیری از خودکشی است.
وی تاکید کرد: تغییر روایت در مورد خودکشی به معنای تغییر نحوه درک ما از این موضوع پیچیده و تغییر از فرهنگ سکوت و انگ به فرهنگ باز بودن، درک و حمایت است. این فراخوان همه را تشویق می‌کند تا گفتگو در مورد پیشگیری از خودکشی آغاز شود. هر مکالمه درباره این موضوع، هر چقدر هم کوچک، به ایجاد جامعه حامی و درک‌کننده کمک می‌کند چراکه با شروع این گفتگوهای حیاتی، می‌توان موانع را از بین برد، آگاهی را افزایش داد و فرهنگ‌های حمایتی بهتری ایجاد کرد. این موضوع همچنین بر لزوم اولویت دادن به پیشگیری از خودکشی و سلامت روان در سیاست‌گذاری تاکید دارد و خواستار اقدام دولت است.
سالانه بیش از ۷۰۰ هزار نفر در جهان به دلیل خودکشی جان خود را از دست می‌دهند
رئیس انجمن روانشناسی تربیتی ایران با اشاره به اینکه تغییر روایت، مستلزم حمایت از سیاست‌هایی است که سلامت روان را در اولویت قرار می‌دهد، گفت: براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، سالانه بیش از ۷۰۰ هزار نفر به دلیل خودکشی جان خود را از دست می‌دهند و تقریباً ۷۷ درصد از کل خودکشی‌های جهانی در کشورهای با درآمد کم و متوسط اتفاق می‌افتد.
به گفته درتاج، به ازای هر خودکشی عده دیگری از افراد، اقدام به خودکشی یا افکار خودکشی می‌یابند.
وی تاکید کرد: رفتار خودکشی عمیقاً بر خانواده‌ها و جوامع تأثیر می‌گذارد و همچنان یک چالش جهانی است که میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار داده است.
شایع‌ترین بیماری‌های روانی در جهان
رئیس انجمن روانشناسی تربیتی ایران در ادامه به شایع‌ترین بیماری‌های روانی در جهان پرداخت و اظهار کرد: بیماری‌های روانی شرایطی هستند که بر تفکر، احساس خلق و خو یا رفتار فرد تأثیر می‌گذارند. آمارهای موجود از وضعیت سلامت روان نشان می‌دهد که اختلالات اضطرابی ۱۹.۱ درصد، افسردگی اساسی ۵.۳ درصد، اختلال استرس پس از سانحه ۳.۶ درصد، اختلال دوقطبی ۲.۸ درصد، اختلال شخصیت مرزی ۱.۴ درصد، اختلال پرخوری ۱.۲ درصد، اختلال وسواس اجباری ۱.۲ درصد، اسکیزوفرنی ۰.۲۵ تا ۰.۶۴ درصد شایع است.
میزان مرگ و میر جهانی خودکشی، ۱.۴ درصد از کل مرگ و میرها در سراسر جهان
درتاج در ادامه به تاثیر اختلالات روانی و میزان خودکشی اشاره کرد و توضیح داد: خودکشی مشکل عمده بهداشت روانی است و میزان مرگ و میر جهانی خودکشی به ۱.۴ درصد از کل مرگ و میرها در سراسر جهان می‌رسد. بیشتر خودکشی‌ها مربوط به بیماری‌های روانپزشکی است که افسردگی، اختلالات مصرف مواد و روان پریشی مرتبط‌ترین عوامل خطر هستند با این حال، اختلالات مربوط به اضطراب، شخصیت، تروما و همچنین اختلالات روانی ارگانیک نیز در این امر نقش دارند.
وی ادامه داد: کالبد شکافی روانشناختی از اواسط قرن نشان داده، اکثر افرادی که بر اثر خودکشی جان خود را از دست داده‌اند از اختلالات روانی رنج می‌برند که این عدد می‌تواند حداقل ۹۰ درصد باشد. همچنین خطر خودکشی برای چندین اختلال روانی مانند افسردگی، اعتیاد به الکل و اسکیزوفرنی ۵ تا ۸ درصد برآورد شده است.
تجربیات نامطلوب دوران کودکی و تاثیر آن بر سلامت منفی در بزرگسالی
رئیس انجمن روانشناسی تربیتی ایران با بیان اینکه خطر خودکشی چند عاملی است، گفت: تجربیات نامطلوب دوران کودکی در طیف وسیعی از پیامدهای سلامتی منفی در بزرگسالی، از جمله اختلالات روانی و مرگ خودکشی دخیل است. براساس داده‌های یک مقاله درخصوص تجربیات نامطلوب دوران کودکی و خودآزاری در سال ۲۰۲۳ نشان می‌دهد، اهمیت تجربیات نامطلوب دوران کودکی به عنوان عامل خطر برای رفتار خودکشی تاکید می‌کند اما تحقیقات بیشتری برای گروه مرد موردنیاز است.
ارتباط افسردگی با خودکشی
درتاج یادآور شد: افسردگی به شدت با افکار خودکشی و اقدام به خودکشی مرتبط است اما به عنوان یک پیش‌بینی‌کننده مشخص نیست و اطلاعات کمی در مورد ویژگی‌هایی که خطر خودکشی را در افراد مبتلا به افسردگی افزایش می‌دهد، شناخته شده است. به عنوان بخشی از مطالعه بهداشت روانی در استرالیا رابطه بین افسردگی و رفتار خودکشی مورد بررسی قرار گرفت که از میان ۱۰۵۱ شرکت‌کننده ۳۶۴ نفر افسردگی مادام‌العمر را گزارش کرده‌اند. از این تعداد، ۴۸ افکار خودکشی مادام‌العمر و ۱۶ تلاش برای خودکشی مادام‌العمر را گزارش کردند. شدت افسردگی، همبستگی معنی داری با خودکشی در مردان و زنان داشت اما اقدام به خودکشی در زنان با سن شروع افسردگی کمتر و تعداد بیشتری از بیماری‌های روانپزشکی به طور قابل توجهی شایع‌تر بود.
وی ادامه داد: علاوه بر افسردگی و اختلالات مصرف مواد، عمدتاً الکل شایع‌ترین تشخیص در میان قربانیان خودکشی است. علاوه بر این اختلالات همراه مثل اختلال افسردگی اساسی با ویژگی‌های مالیخولیایی و یا روان پریشی - MDD ،M/P) با خطر بالای خودکشی مرتبط هستند.
رئیس انجمن روانشناسی تربیتی ایران تصریح کرد: مقالات اخیر صورت گرفته در مورد رابطهٔ اختلالات روانی و میزان خودکشی چندین جنبه از پیش‌بینی، از جمله قومیت، مهاجرت، تجارب نامطلوب دوران کودکی، شدت افسردگی و همبودی اختلالات روانی را منعکس می‌کند و سایر مقالات به اعتیاد به اینترنت، خطر خودکشی در دیابت و عوامل خطر برای افکار خودکشی در مناطق روستایی و شهری نیز پرداخته است.
