خشونت جوانان (افراد ۱۰ تا ۲۹ سال) در تمام دنیا و بهطور روزانه، به وسیله روزنامهها و رسانههای ارتباط جمعی گزارش میشود. قتلها و حملههای غیركشنده جوانان، سهم عمدهای از بار مرگهای زودرس، آسیبها و ناتوانیها را تشكیل میدهد. درك عوامل خطرساز توسعهدهنده خشونت جوانان، برای سیاستگذاری موثر و برنامهریزی دقیق در زمینه پیشگیری از خشونت ضروری است. عوامل خطر خشونت جوانان شامل عوامل فردی، ارتباطی و اجتماعی است. در سطح فردی، عوامل موثر در اعمال خشونت جوانان، شامل ویژگیهای بیولوژیك و خصوصیات روانی و رفتاری است. این عوامل در كودكی یا نوجوانی ظاهر میشوند و تحت تاثیر خانواده، همسالان فرد مهاجم یا سایر عوامل فرهنگی و اجتماعی قرار میگیرد. در میان عوامل بیولوژیك میتوان به سابقه مثبت آسیبها و عوارض زایمان در فرد مهاجم اشاره كرد. در مطالعهای در كپنهاگ دانمارك، سابقه مثبت مشكلات حین تولد، عامل مشتركی برای حملههای خشن تا سن ۲۲ سالگی بود. البته این ارتباط به وضوح قابل پیشگیری نیست. زمانی كه یكی از والدین سابقه بیماری روانی داشته باشد، احتمال رابطه عوارض زایمانی با خشونت آتی در فرد مهاجم افزایش مییابد. در میان بسیاری از عوامل شخصیتی و رفتاری كه میتوانند خشونت جوانان را پیشبینی كنند، میتوان به بیشفعالی، تحریكپذیری بالا، ضعف كنترل رفتار و اشكال در تمركز اشاره كرد. عصبانیت و اضطراب با خشونت رابطه مستقیم دارد. عوامل شخصیتی مثبت مانند اجتناب از هیجان و احتیاط، از احتمال محكومیت به علت خشونت میكاهد ولی عوامل عاطفی منفی مثل عصبانیت و اضطراب در سن ۱۸ سالگی رابطه مستقیم با محكومیت به علت خشونت دارد. در مطالعهای دیگر، روابط موجود میان شخصیت و محكومیت برای خشونت و نیز خشونت علیه خود تایید شده است. بیشفعالی، تعدد رفتارهای مخاطرهآمیز، ضعف تمركز و اشكال در توجه قبل از ۱۳ سالگی، پیشبینیكننده خشونت در ابتدای بزرگسالی است. روابط ضریب هوشی پایین و كاهش موفقیتهای تحصیلی در مدرسه با خشونت جوانی نیز تایید شده است. در مطالعهای، سابقه ضریب هوشی پایین در ۱۲ سالگی، با خشونت منتهی به دستگیری از سوی پلیس بین سنین ۱۵ تا ۲۴ مرتبط بود. این ارتباط در میان پسران طبقات پایینتر اجتماعی اقتصادی، قویتر است. تحریك پذیری، مشكلات توجه، هوش پایین و موفقیت تحصیلی پایین با اشكال در عملكرد لوب فرونتال یا پیشانی مغز مرتبط است كه شامل عملیاتی مانند تداوم تمركز یا توجه، نتیجهگیری، خلاصهسازی و ایجاد فرضیه، تنظیم هدف، پیشبینی و طراحی، خوداتكایی، رفتار خودآگاهانه، ممانعت از رفتارهای نامناسب و تحریكات است. وضعیت اقتصادی اجتماعی خانواده، سن والدین در هنگام تولد، میزان تحصیلات آنها و طلاق یا جدایی والدین، از خصوصیات روانی رفتاری محرك خشونت جوانان، حمایت میكند. علاوه بر عوامل فردی، عوامل ارتباطی نیز در خشونت جوانان موثر است. روابط بین فردی جوانان با خانواده به ویژه در دوران كودكی و هم زمان با حضور در مدرسه و جامعه، تاثیر دوستان نوجوان و همسالان بر وقوع خشونت جوانان موثر است. رفتار والدین و محیط خانواده از عوامل اصلی توسعه رفتارهای خشن در جوانان است. ضعف نظارت والدین و استفاده از تنبیه بدنی از پیشبینیكنندههای قوی خشونت در سنین نوجوانی و بزرگسالی است. در مطالعهای مشخص شد كه تنبیه بدنی و خشونت والدین در سن ۸ سالگی، نه تنها احتمال محكومیت به جرم خشونت تا سن ۳۰ سالگی را افزایش میدهد بلكه در پسربچهها مشاهده و تجربه تنبیه بدنی، احتمال خشونت علیه همسر را نیز افزایش میدهد. سابقه مثبت تنبیه بدنی و غفلت در دوران كودكی (مستقل از جنس، نژاد و سن) محكومیتهای بعدی به دلیل خشونت را پیشبینی میكند. خشونت در نوجوانی و بزرگسالی به شدت با اختلافهای والدین در ابتدای كودكی مربوط بوده و همچنین با ضعف وابستگی میان والدین و كودكان مرتبط است. تعداد زیاد فرزندان در خانواده، زایمان مادر در سن پایین و سطح پایین وابستگی خانوادگی نیز بر خشونت جوانان موثر است. بسیاری از این عوامل در نبود سایر حساسیتهای اجتماعی میتوانند بر رفتار و عملكرد عاطفی و اجتماعی كودكان اثر بگذارند. |
منبع : روزنامه سلامت |