کتاب خودشناسی
- نویسنده: آلن دوباتن
- مترجم: محمدهادی حاجی بیگلو
- ناشر: انتشارات کتابسرای نیک
معرفی کتاب خودشناسی
یکی از محبوب‌ترین کتاب‌های مجموعه‌ی مدرسه‌ی زندگی آلن دوباتن، کتاب خودشناسی است؛ چراکه کسب شناختی عمیق از خویشتن، انسان را برای مراحل مختلف زندگی و تغییرات سرنوشت‌ساز توانمند می‌کند. برای رسیدن به این هدف، کتاب حاضر تمرین‌هایی را در بر دارد که ذهن را به تحلیل هویت خویشتن وا می‌دارد و خواننده را در مسیر خویشتن‌شناسی توانا و مجهز می‌سازد. این اثر در رده‌ی کتاب‌های موفقیت و خودسازی قرار میگیرد.
درباره‌ی کتاب خودشناسی
سقراط تمام دستورهای فلسفی را در قالب یک دستور خلاصه کرد: «خودت را بشناس». می‌توان گفت که این عبارت، هسته‌ی اصلی کتاب خودشناسی (Self-Knowledge) نوشته‌ی آلن دوباتن (Alain de Botton) را تشکیل می‌دهد. خودشناسی نه‌تنها هویتمان را به ما می‌شناساند، بلکه مشخص می‌کند که چگونه تصمیم می‌گیریم، کار می‌کنیم یا عاشق می‌شویم. جامعه مملو از افراد یا سازمان‌هایی است که ما را به مکان‌های ناشناخته هدایت می‌کنند؛ اما تعداد بسیار کمی از آن‌ها هستند که به ما کمک می‌کنند در مسیرهای فرعی و ناشناخته‌ی ذهنمان سفر کنیم. این مسئله ما را به سوی عمیق‌ترین و دست‌نیافتنی‌ترین وجوهمان هدایت می‌برد و ما را به ابزارهایی مسلح می‌کند که برای درک کامل شخصیت خود به آن‌ها نیاز داریم. در نتیجه ما با حسی شفاف و روشن می‌فهمیم که چه کسی هستیم، هنگامی که تصمیم می‌گیریم به چه چیزی توجه کنیم و چگونه باید پتانسیل واقعی خود را به‌کار بگیریم.
آلن دوباتن در آغاز کتاب خودشناسی، به گرایش ذاتی انسان به احساس بی‌کفایتی و تأثیر عمیق این آگاهی بر روان ما می‌پردازد. او بر ناراحتی ناشی از شناخت عیوب و کاستی‌های ما دست می‌گذارد و استدلال می‌کند که خودآگاهی واقعی با پذیرش محدودیت‌هایمان آغاز می‌شود. به عبارت دیگر، او اذعان می‌کند که با پذیرش آسیب‌پذیری‌هایمان، حس واقعی‌تری را نسبت به خود پرورش خواهیم داد؛ ضمن آنکه ارتباط عمیق‌تری با دیگران برقرار خواهیم کرد. نکته‌ی دیگری که آلن دوباتن بر آن تأکید می‌کند، اهمیت شفقت بر خویشتن است؛ یعنی اتخاذ رویکری مهربان‌تر و ملایم‌تر نسبت به خود که سبب شود زخم‌های ناشی از احساس ناامنی در ما التیام یابد. خودشناسی سفری سرشار از مانع و چالش است. بااین‌حال رویارویی با ترس‌ها و نقص‌هایمان، ما را به مسیر درک و پذیرش خویشتن وارد می‌کند.
یکی از مفاهیم کلیدی که آلن دوباتن در کتاب خودشناسی مطرح می‌کند، مفهوم عدم قطعیت و تأثیر عمیق آن بر رشد و شکوفایی فردی است. او استدلال می‌کند که عدم قطعیت، برخلاف باور عموم، یکی از جنبه‌های حیاتی تجربه‌ی انسانی است و پتانسیل‌هایی دارد که منجر به ظهور و بروز خلاقیت، انعطاف‌پذیری و سازگاری بیشتر با چالش‌های زندگی می‌شوند. آلن دوباتن در این فصل باور رایج در ارتباط با برابری اطمینان با امنیت را به چالش می‌کشد و پایبندی سخت به باورهای ثابت را مانع رشد و نوآوری فردی می‌داند.
آلن دوباتن در کتاب خودشناسی از دیالوگ‌‌های سقراطی و بینش‌های روان‌شناختی مدرن استفاده می‌کند و بر اهمیت قدرت دگرگون‌کننده‌ی تعمق فلسفی در کشف اسرار خود تأکید می‌کند. او در این ضمن استدلال می‌کند که ما از طریق به چالش کشیدن مفروضات خود و طرح سؤالات کاوشگرانه می‌توانیم به درک عمیق‌تری از خواسته‌ها، ترس‌ها و آرزوهای خود برسیم و این همان چیزی است که ما را از محدودیت‌هایمان فراتر می‌برد و کمک می‌کند تا خود و اطرافمان را گسترده‌تر و ظریف‌تر درک کنیم.
یکی دیگر از مفاهیمی که محور اصلی کتاب خودشناسی نوشته‌ی آلن دوباتن را تشکیل می‌دهد، مبحث پذیرش است. او بیان می‌کند که پذیرش، با عشق به خویشتن و شفقت به خود پیوند خورده است؛ چیزی که با کنار گذاشتن کنترل و کمال‌گرایی به دست می‌آید. در نتیجه‌ی چنین رویکردی به زندگی، افراد می‌توانند چالش‌ها و شکست‌های اجتناب‌ناپذیر زندگی را با انعطاف پشت سر بگذارند. ضمن آنکه به‌جای پشیمانی از گذشته و پیش‌بینی آینده، در لحظه زندگی کنند و معنای لحظات عادی زندگی را دریابند. از دیگر نتایج تقویت پذیرش که نویسنده‌ی این کتاب به آن اشاره می‌کند، تقویت صمیمیت است. وی اذعان می‌کند زمانی که نقص‌ها و آسیب‌های خود را می‌پذیریم، عمیق‌تر با دیگران ارتباط می‌گیریم و حس هم‌دلی ما با دیگران پرورش می‌یابد.
آلن دوباتن، این نویسنده‌ی مشهور سوئیسی، در کتاب خودشناسی از تمرین، پرسش‌نامه و استراتژی‌های عملی استفاده می‌کند تا مخاطبان بتوانند هنر پذیرش را در زندگی روزمره‌ی خود پرورش دهند. او ابزارهایی را، از مدیتیشن ذهن‌آگاهی گرفته تا تمرین‌های قدردانی، معرفی می‌کند تا انعطاف‌پذیری را در مواجهه با عدم قطعیت‌های زندگی پرورش دهد.
از میان ویژگی‌های خاص کتاب خودشناسی، می‌توان به نگاه نویسنده نسبت به فلسفه و تلفیق فلسفه و روانشناسی اشاره کرد. آلن دوباتن در این کتاب از فلسفه بهره میگیرد تا نشان دهد چگونه این رشته می‌تواند ما را به سوی آرامش راهنمایی کند. او از تاب‌آوری رواقیان بهره میگیرد تا به افراد بیاموزد که نیروها و آرامش درونی خود را تقویت کنند و از مفهوم اصالت فلسفه‌ی اگزیستانسیالیسم بهره میگیرد تا به این نکته اشاره کند که افراد می‌توانند در مواجهه با پوچی زندگی، معنا و هدف خود را پیدا کنند. به بیان دیگر از نظر او، با قبول مسئولیت انتخاب‌ها و اعمالمان، می‌توانیم معنای خاص خود را در دنیای بی‌معنی دریابیم.
کتاب خودشناسی نوشته‌ی آلن دوباتن، کتابی کم‌حجم و پرمغز است که در قالب شش فصل تنظیم شده و در دسته‌ی کتاب‌های روانشناسی، موفقیت و خودسازی قرار میگیرد. این کتاب که دستیار مخاطبان در حوزه‌ی خودشناسی است، با ترجمه‌ی محمدهادی حاجی بیگلو در انتشارات کتاب سرای نیک به چاپ رسیده است.
درباره‌ی مجموعه‌ی مدرسه‌ی زندگی
مجموعه‌ی مدرسه‌ی زندگی (The School if Life) برای آموزش، سرگرمی و تغییر زندگی ما ایجاد شده است. در اصل، انتشارات مدرسه‌ی زندگی یک سازمان جهانی است که آن را آلن دوباتن در سال 2016 تأسیس کرد تا به مردم کمک کند زندگی باکیفیت‌تری داشته باشند، خود را بشناسند، روابط، حرفه و زندگی اجتماعی خود را بهبود بخشند؛ ضمن آنکه به آرامش دست یابند و از اوقات فراغت خود بیشتر بهره ببرند. مؤسسه‌ی مدرسه‌ی زندگی، برای رسیدن به این هدف از فیلم، کارگاه آموزشی و کتاب بهره میگیرد و یک انجمن حمایتی را نیز ایجاد کرده است. کتاب‌های «جستارهایی در باب عشق»، «چگونه کلمات مناسب را کشف کنیم» و «تسلی‌بخشی‌های فلسفه»، چند نمونه از کتاب‌های این مجموعه هستند.
در نکوداشت کتاب خودشناسی
راهنمایی عملی برای شناخت خویشتن. (آمازون)
کتاب خودشناسی برای چه کسانی مناسب است؟
کتاب خودشناسی از آلن دو باتن، برای تمام کسانی که به دنبال حل تعارضات درونی خود و یافتن آرامش فردی هستند، مناسب است. ضمناً هم متخصصان حوزه‌ی روانشناسی و هم عموم مردمی که به دنبال رشد فردی و تکامل روانی هستند، می‌توانند از این کتاب بهره‌مند شوند.
در بخشی از کتاب خودشناسی می‌خوانیم
بلوغ مستلزم این است که با والاطبعی تمام بپذیریم که با ترابردهای متعددی سر و کار داریم و ملزم هستیم که بکوشیم به شکلی منطقی گره آن‌ها را باز کنیم. بزرگ شدن یعنی این که با فروتنی تمام دریابیم که چه‌بسا مدام جنبه‌هایی اغراق‌آمیز را وارد موقعیت‌های گوناگون می‌کرده‌ایم، یعنی این که با دقت بیشتر و روحیه‌ی انتقادی بالاتری خودمان را زیر نظر بگیریم تا این قابلیت را در خودمان تقویت کنیم که در هر موقعیت خاص و لحظه‌ی خاص با انصاف و بی‌طرفی بیشتری دست به قضاوت و عمل بزنیم. منظور این است که درباره سرچشمه‌های مشکلاتمان اندکی درایتمان را بالاتر ببریم و بدین ترتیب، دریابیم که به‌طور مشخص درباره‌ی کدام جنبه‌های زندگی‌مان باید مراقبت و دقت بیشتری به خرج دهیم.
در دوران قدیم، شجره‌نامه‌ها صرفاً برای این نبودند که به خود فرد شناختی درباره اصل و نسبش بدهند، بلکه اقلامی عمومی محسوب می‌شدند که قرار بود آن چیزهایی را به غریبه‌ها انتقال دهند که لازم بود درباره‌ی ما بدانند. پیش از آنکه اشراف‌زاده‌ها وصلت کنند، با دقت تمام شجره‌نامه‌های یکدیگر را وارسی می‌کردند تا ببینند اوضاع از چه قرار است. اگر یک شجره‌نامه‌ی عاطفی وجود می‌داشت، واجد ارزشی مشابه بود. در آن صورت پیش از آنکه فرصت این را داشته باشیم که به واسطه‌ی میراث عاطفی‌مان به دیگران آسیب بزنیم یا عصبانی‌شان کنیم، شجره‌نامه‌ی عاطفی‌مان را در اختیارشان می‌گذاشتیم تا در حوزه‌هایی که هنوز با ما هم‌دل هستند بیشتر ما را بشناسند. وقتی خطرات ناشی از ترابرد عاطفی را درک کنیم، آن‌گاه در برابر آزردگی و قضاوت‌گری، هم‌دلی و تفاهم را ترجیح خواهیم داد. در این صورت چه‌بسا دریابیم که باعث و بانی امواج ناگهانی اضطراب یا خصومت در دیگران، لزوماً همیشه ما نیستیم، و از همین رو ضرورتی ندارد که همواره با خشم و غرور جریحه‌دارشده با آن‌ها مقابله کنیم. این امکان هم وجود دارد که برآشفتگی یا سرزنش‌گری به هم‌دلی و دل‌سوزی بابت دشواری‌هایی تبدیل شود که همه‌‌ی ما با گذشته‌مان داریم.
فهرست مطالب کتاب
بخش اول: از خود بی‌خبری
بخش دوم: تعمق فلسفی
بخش سوم: هویت عاطفی
بخش چهارم: روراستی و طفره روی
بخش پنجم: قضاوت در باب خویشتن
بخش ششم: شک‌گرایی عاطفی
برچسب ها
