فریبرز درتاج در گفتوگو با ایسنا، اظهار کرد: بیشتر اختلالات روانی ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی متعدد هستند که به آنها وراثت چندعاملی میگویند. بسیاری از مشکلات رایج پزشکی دیگر مانند دیابت نوع ۲، چاقی و آسم نیز تحت توارث چندعاملی قرار میگیرند و اختلالات روانی نیز از همین قاعده پیروی میکند.
وی ادامه داد: بیماریهای روانی از تعامل ژنهای متعدد و عوامل دیگر مانند استرس، سوء استفاده یا یک رویداد آسیبزا ناشی میشود که میتواند در فردی که احتمال ارثی ابتلا به آن را دارد، بر بیماری تأثیر بگذارد یا موجب ابتلا به آن شود.
رئیس انجمن روانشناسی تربیتی ایران با تاکید بر اینکه اختلالات ژنتیکی معمولاً به صورت غالب یا مغلوب انتقال مییابند، افزود: هر کدام از افراد دو نسخه از هر ژن در ۲۲ کروموزوم شمارهدار خود دارند و بر این اساس، میتوان گفت برخی از اختلالات روانی در خانوادهها وجود دارد و سابقه سلامت روانی خانواده ممکن است سرنخ مهمی برای تعیین خطر ابتلا به یک اختلال روانی باشد. داشتن یک خویشاوند نزدیک مبتلا به اختلال روانی میتواند به این معنی باشد که شما در معرض خطر بیشتری قرار دارید، اما لزوماً به این معنی نیست که به این اختلال مبتلا خواهید شد.
درتاج در توضیح بیشتر این موضوع یادآور شد: براساس یک مطالعه جدید، اختلالات روانی عمدهای که به طور سنتی تصور میشود متمایز هستند در اشکال ژنتیکی خاصی مشترکاند. این یافته ممکن است به راههای بهتری برای تشخیص و درمان این بیماریها اشاره کند. محققان دریافتهاند که بسیاری از اختلالات روانپزشکی معمولاً در خانوادهها ایجاد میشوند که نشاندهنده ریشههای ژنتیکی بالقوهای هستند. طبق این مطالعه عوامل ژنتیکی رایج در پنج اختلال روانی بیشتر یافت میشوند که این پنج اختلال شامل اوتیسم، اختلال کمتوجهی، بیشفعالی (ADHD)، اختلال دوقطبی، افسردگی اساسی و اسکیزوفرنی هستند.
وی تصریح کرد: علائم این بیماریها ممکن است با یکدیگر همپوشانی داشته باشند، بنابراین اگرچه تشخیص این پنج سندرم روانپزشکیِ اصلی میتواند دشوار باشد اما علائم مشترک آنها نشان میدهد که ممکن است در سطح بیولوژیکی شباهتهایی میان آنها وجود داشته باشد. در واقع مطالعات اخیر شواهد محدودی از عوامل خطر ژنتیکی مشترک مانند اسکیزوفرنی و اختلال دو قطبی، اوتیسم و اسکیزوفرنی، افسردگی و اختلال دوقطبی را نشان دادهاند.