رویکردهای مؤثر در تقویت تابآوری و رفتار مثبت در کودکان
روانشناسان کودک معتقدند که رفتار کودکان بر اساس نوع تربیت آنان شکل میگیرد و والدین نقش مهمی در شکلگیری این رفتارها دارند.
گاهی اوقات ممکن است کودک رفتار نامناسبی داشته باشد که باعث ناراحتی یا عصبانیت والدین میشود. در این مواقع، به جای سرزنش یا تنبیه کودک، والدین باید او را به رفتارهای مثبت و مناسب تشویق کنند. طیبه سرلک مترجم کتاب تاب آوری کودکان در ادامه آورده است متخصصان روانشناسی کودک چندین رویکرد برای ترویج رفتار مثبت در کودکان ارائه دادهاند که در ادامه به آنها میپردازیم:
رویکرد رفتاری با تمرکز بر مهارتهای رفتاری مثبت به کودکان کمک میکند تا الگوی رفتاری مفیدتری را بیابند. این رویکرد معمولاً برای درمان کودکانی با مشکلات رفتاری یا اجتماعی مانند اختلالات نقص توجه و بیشفعالی، اختلالات رفتار خودکشی، نقص تواناییهای ارتباطی و سایر مشکلات رفتاری استفاده میشود. در این رویکرد با تأکید بر تقویت مهارتهای رفتاری مثبت و کاهش مهارتهای رفتاری ناپسند، به کودکان کمک میشود.
رویکرد معرفتی به تحلیل نحوه تفکر و باورهای کودکان میپردازد و معتقد است که بازنگری در باورها و الگوهای ذهنی میتواند بهبودی در رفتار و احساسات کودکان ایجاد کند. این رویکرد با توجه به تفاوتهای فردی و در جهت کمک به کودکان برای درک بهتر احساسات و افکار خود همراه با مدیریت احساسات منفی حرکت میکند. تقویت اعتماد به نفس و بهبود کیفیت زندگی از دیگر جنبههای این رویکرد است.
رویکرد رواندرمانی با استفاده از تکنیکهایی به کودکان در درک عواطف خود کمک میکند. این رویکرد بر همدلی تمرکز دارد و به والدین کمک میکند تا خود را جای فرزندشان بگذارند و احساسات واقعی پشت رفتار نادرست او را درک کنند. وقتی کودک احساس کند والدین او را درک میکنند، به آنها اعتماد خواهد کرد و هنگامی که والدین در مورد انتخابهای مسئولانه به او آموزش میدهند، نسبت به آنها روراست و صادق خواهد بود.
رویکرد تقویت مثبت به کودکان کمک میکند تا رفتار خود را بهبود بخشند. در این رویکرد، والدین با استفاده از جملات تشویقی مناسب، کودکان را به رفتارهای مثبت تشویق میکنند. برخی از این جملات عبارتند از:
- عالی کار کردی! - خیلی خوب بود که خودت این کار رو انجام دادی. - من به تو افتخار میکنم. - تو واقعاً سخت تلاش کردی. - تو میتونی هر کاری رو که بخوای انجام بدی.
استفاده موثر از این جملات در کوتاه مدت تأثیر خود را نشان میدهد و باعث عمیقتر شدن رابطه بین کودکان و والدین میشود
رویکرد توسعهای به توانمندیها و قابلیتهای کودکان توجه دارد و با تقویت آنها در مواجهه با چالشهای کودکان یاری میکند. این رویکرد به والدین کمک میکند تا به جای اصرار در انجام اشتباه، به کودک فرصتی برای یادگیری بدهند.
هر یک از این رویکردها با روشهای ویژه خود به بهبود زندگی روانی و اجتماعی کودکان کمک میکنند. استفاده از ترکیبی از این رویکردها میتواند نتایج مطلوبتری را در ترویج رفتار مثبت در کودکان به همراه داشته باشد.
برای تقویت تابآوری در فرزندان، چندین رویکرد و روش مؤثر وجود دارد که میتواند به آنها کمک کند تا با چالشها و مشکلات زندگی بهتر کنار بیایند.
رویکردهای مؤثر در تقویت تابآوری
1. آموزش مهارتهای حل مسئله و تفکر انتقادی: این مهارتها به کودکان کمک میکند تا به طور منطقی و سازنده با مشکلات برخورد کنند و راهحلهای مؤثری پیدا کنند. یادگیری این مهارتها به آنها اجازه میدهد تا در مواجهه با چالشها، احساس ناامیدی نکنند و به جای آن به دنبال راهحل باشند.
2. ترویج امید و نگرش مثبت: ایجاد یک محیط مثبت و امیدبخش به فرزندان کمک میکند تا به آینده امیدوار باشند و با مشکلات بهطور مؤثرتری مقابله کنند. افراد با نگرش مثبت معمولاً در مواجهه با چالشها احساس راحتی بیشتری دارند.
3. فراهم کردن حمایت عاطفی: والدین باید به احساسات و نیازهای عاطفی فرزندان خود توجه کنند و آنها را درک کنند. این حمایت عاطفی میتواند به فرزندان کمک کند تا احساس کنند که در برابر مشکلات تنها نیستند.
4. آموزش مهارتهای واقعی و ضروری: به جای اینکه فقط به فرزندان بگویید چه کار کنند، باید به آنها یاد دهید که چگونه مشکلات را حل کنند. این شامل آموزش مهارتهایی است که به آنها کمک میکند در موقعیتهای مختلف تصمیمات بهتری بگیرند.
5. تحمل بلاتکلیفی: به فرزندان اجازه دهید تا با موقعیتهای نامشخص و چالشبرانگیز روبرو شوند و به آنها یاد دهید که چگونه میتوانند این بلاتکلیفی را تحمل کنند. این امر به آنها کمک میکند تا در آینده با چالشهای پیچیدهتر بهتر کنار بیایند.
6. تشویق به تلاش دوباره: فرزندان باید یاد بگیرند که شکست بخشی طبیعی از زندگی است و باید به تلاشهای خود ادامه دهند. این رویکرد به آنها کمک میکند تا اعتماد به نفس بیشتری پیدا کنند و در مواجهه با مشکلات مقاومتر شوند.