بهداشت روان يكي از اساسي‌ترين موضوعات بشري در همه اعصار و قرون بوده است، فلسفه‌ي رسالت پيامبران الهي نيز با شعار تأمين سلامت روحي و رواني انسان‌ها براي دستيابي به سعادت دنيوي و اخروي از ديگر مسائل مهم مرتبط با موضوع بهداشت روان است. همه تلاش متخصصان حوزه روان شناسي و علوم انساني اين است كه با الهام از تعاليم ديني الگويي از زندگي فردي- اجتماعي ارائه نمايند تا بتواند مسير انسان جهت دستيابي به حيات طيبه را تسهيل نمايند. امروزه نگاه به انسان در آموزش و پرورش، نگاهي دانش آموز محور است يعني شناخت دانش آموز، پرورش استعدادهايش و در نهايت كمك به خلق زندگي فردي و اجتماعي او مهمترين دغدغه هر نظام آموزشي و پرورشي است. توجه به تفاوت‌هاي فردي يعني توجه به ظرفيت‌هاي خدادادي فرد در دستيابي به حيات طيبه و رسيدن به اهداف افق 1404 مي‌باشد. در اين ميان تغيير در باور و نگرش والدين، معلمان و برنامه‌ريزان متولي آموزش و پرورش نيروي انساني كارآمد آينده، با تكيه بر مسائل روان شناختي از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. همه ما مي‌دانيم تا زماني كه خودپنداره، خود كارآمدي، عزت نفس و هر آنچه مربوط به رشد شايستگي‌هاي فردي است، مورد توجه و امعان نظر قرار نگيرد هيچ برون دادي مثمر ثمر نخواهد بود. ما در آموزش و پرورش از صف تا ستاد برنامه ريزي‌ها، اجرا و ارزيابي‌هايمان بايد متكي بر اصول رشد و مسائل روان‌شناختي باشد. به عنوان نمونه انتخاب شاخه و رشته تحصيلي يك اصل مهم و سرنوشت‌ساز در مسير زندگي دانش آموزان است كه به تبع آن آينده شغلي و اجتماعي دانش آموز نيز به اين انتخاب بستگي دارد؛ اما اگر ما توان تصميم گيري و حل مسأله را كه از اركان اصلي انتخاب دانش آموزان مي‌باشد، پرورش ندهيم به طور حتم دانش آموز دچار آشفتگي در تصميم گيري مي‌شود و انتخاب آنان انتخابي همراه با شك و ترديد خواهد بود كه به تبع آن نيز ممكن است دچار انواع آسيب‌هاي تحصيلي مثل بي‌ميلي تحصيلي در دانشگاه، عدم انتخاب شغل مورد نظر مناسب و يأس و نااميدي در مسير زندگي گردد. بنابراين همه شواهد حاكي از اهميت و جايگاه رفيع خدمات مشاوره‌اي علي‌الخصوص مباحث بهداشت رواني است. علي اصغر فاني وزير آموزش و پرورش
مراقبت از سبك زندگي نيازمند عزم ملي است. سبك زندگي، مبّين ارزش‌ها، اعتقادات، باورها و در نهايت جهت‌گيري يك ملت، خانواده و فرد در مسير زندگي مي‌باشد. هر اتفاق و تغييري در دنياي امروزي توسط دولت‌مردان مورد پذيرش قرار مي‌گيرد، اما تغيير در سبك زندگي هزينه گزافي به همراه دارد چون مهمترين ركن يك زندگي اعتقادات و باورهاي ديني ملت ها است كه بايد با يك حساسيت خاصي به مراقبت از آن پرداخت. خاصه اين مسئله در جوامع با اعتقادات ديني از اهميت ويژه برخوردار است. دنياي مدرن و پس از آن دنياي فرا مدرن اگر چه خدمت بزرگي به صنعت، تجارت و رفاه مادي انسان‌ها انجام داده است و اين روند همچنان نيز ادامه دارد، اما اگر مراقب ترميم و حفظ سبك زندگي ملت‌ها، به درستي صورت نگيرد گمگشتي در هويت فردي، اجتماعي و خانوادگي انسان ها را به وادي انواع اختلالات، آسيب‌ها و مشكلات مي‌كشاند.
بي‌شك اختلال هويت چيزي جز نشناختن خود در درون ساختار اعتقادات ديني، اجتماعي و خانوادگي نيست. دنياي امروز دنياي رقابت ذائقه‌هاي فكري و اعتقادي است. البته اعتقادي كه نه از جنس نورانيت باشد، بلكه بعضاً مخلوطي از نيات و خواسته هاي نفساني است كه از جمله اين مسائل برده داري‌هاي نوين، سوء استفاده جنسي سازمان دهي شده، غارت كشورها تحت عنوان مبارزه با تروريسم، راه اندازي جنگ‌هاي قومي و قبيله‌اي كه همه نشانگر اين سياه بازي‌ها است. بنابراين آموزش و پرورش به لحاظ ساختار مفهومي از جايگاه ويژه‌اي در رشد شايستگي‌هاي فردي و اجتماعي برخوردار است.
مجموعه آموزش و پرورش از نظر ما بايد محيطي با نشاط، جذاب، پذيرا و مسئوليت پذير باشد يعني دانش آموز به معني واقعي كلمه مدرسه را خانه دوم خود بداند و مدرسه كارآمد، مدرسه‌اي است كه ارائه خدمات مشورتي و مشاوره‌اي مهمترين ركن در عرصه تصميم گيري و سياست گذاري است. منظور ما از خدمات مشورتي يعني ارائه خدمات تخصصي مشاوران به مديران، معلمان ، والدين و ساير كاركنان مدرسه براساس نتايج علمي و بررسي‌هاي تخصصي مشاوره‌اي است.
مدرسه‌ي دانش آموز محور يعني ما چه اقداماتي انجام دهيم تا دانش آموز احساس كند به نيازهايش، توانمندي‌هايش و علايق و ارزش‌هايش توسط مسئولان مدرسه درك شده است. معلمان از طريق اطلاعات ارائه شده توسط مشاوران مي‌دانند چگونه با دانش آموزان اين مدرسه به فراخور وضعيت رواني- اجتماعي - تحصيلي‌شان رفتار نمايند. اهداف دروس مرتبط با نيازهاي آموزشي و توانمندي‌هاي دانش آموزان هماهنگ شود، دانش آموز بداند كه معلم در درجه اول همدل و همراه اوست و هيچ قضاوت ارزشي از او ندارد بلكه تسهيل تواناست كه در جهت يادگيري اصول اساسي زندگي، دانش و دانايي محور نظام جمهوري اسلامي ايران مي‌باشد. او مي‌داند كه حتي رنگ انتخاب شده بر روي ديوار مدرسه هم منتج از نيازهاي رشدي اوست. بنابراين منظور ما اين است كه حتي بايد اصول بهداشت رواني به طور جدي در دستور كار قرار گيرد از اين رو مهمترين سياست هاي اين وزارتخانه در زمينه بهداشت روان به شرح ذيل مي‌باشد:
1- طراحي نظام جامع راهنمايي و مشاوره كه از ابتدا تا انتهاي مسير زندگي دانش آموزان در 12 سال تحصيلي را بر پايه اصول روان شناسي و مشاوره به درستي ترسيم نمايد و وظايف تمامي دست اندركاران اين حوزه را نيز با توجه به هر دوره تحصيلي مشخص نمايد.
2- توانمندسازي رواني – اجتماعي دانش آموزان از مهمترين اين دغدغه‌هاست، پرورش دانش آموز با نشاط، مثبت انديش، توانمند، با اخلاق، پيشرو، خلاق و علم طلب بايد به صورت جدي بر آن پرداخته شود.
3- آموزش تمامي كاركنان از صف تا ستاد و آشنايي آنان با مباحث روان شناختي و شيوه‌هاي نوين پرورشي در دستور كار قرار گيرد.
4- ارتباط تنگاتنگ با مراكز علمي و دانشگاهي به منظور تبادل اطلاعات علمي و اجراي طرح‌هاي هماهنگ و مشترك به منظور هم افزايي بيشتر در ارتقاي بهداشت رواني دانش آموزان به ويژه وزارت بهداشت و روان و وزارت ورزش و جوانان مورد عنايت قرار گيرد.
5- طراحي و تدوين برنامه‌هاي كلان آموزش و پرورش با توجه به رويكرد روان شناختي و ارتقاء محور مورد مداقه قرار گيرد.
6- پژوهش هاي علمي و تخصصي مشاوران در حوزه‌هاي ذي‌ربط مد نظر قرار گيرد.
همه بايد بدانيم بهداشت روان صرفاً در محيط سالم فيزيكي به دست نمي‌آيد بلكه محيط سالم رواني نيز يك اصل مهم است. چه بسا كه محيط فيزيكي كودكان، سالم و آرام باشد اما محيط رواني آنها از درون نا امن و اضطراب انگيز باشد. بنابراين اهتمام جدي به مسأله بهداشت روان و حمايت همه جانبه‌ي مشاوره‌اي امري اجتناب ناپذير است.
در پايان عزم جدي همه صاحب نظران دوستان و همكاران حوزه ستادي، استاني و منطقه‌اي را در تحقق اهداف فوق خواستارم.
